Asarkale, Samsun'un, Bafra ilçesi, Asar Mahallesi'nin üç kilometre batısında, Altınkaya Barajı’nın üç kilometre yakınında Kızılırmak Vadisi içerisinde bulunmaktadır. Müstahkem kale, Bafra’nın kuş uçuşu takribi 24 kilometre güneyinde, Asar mahallesinin ise, yaklaşık iki-üç kilometre güneybatısında yer almaktadır. Kızılırmak Nehri’nin antik dönemlerde Paphlagonia ve Pontos bölgelerinin doğal sınırını oluşturduğu bilinmekte, Asarkale, Anadolu’nun iç kesimlerini Bafra aracılığıyla ile Karadeniz kıyısına bağlayan nehir vadisini (akarsu ve kara yolu) kontrol altında tutma görevini üstlenmektedir. Kara ve akarsu yollarının güvenliğinin sağlanması için nehrin hemen kenarında kurulan Hellenistik Dönem’e tarihlendirilen kale, antik dönemlerde Kızılırmak’ın (=Halys) Karadeniz’e (=Pontos Euxenios) dökülmeden önceki son gözlem ve kontrol aşamalarından biri olduğu anlaşılmaktadır.
Kızılırmak Nehri’nden kabaca kuzeye doğru yaklaşık 135 metre yüksekliğe ulaşan kayalık bir alanda kurulan Asarkale’nin eğiminin 45 derece olarak hesaplanmasının yanı sıra yer yer çok daha dik ve yüksek derecede eğime sahip olduğu bilinmektedir. Kayalığın doğal oluşumu incelendiğinde kalenin güney ve güneydoğu yönlerinde yanal alanları içerdiği, kuzeybatıdan doğuya kadar yaklaşık 225 derecelik bir genel görüş alanına sahip olduğu görülmektedir.
Asarkale ve civarında 2024 yılına kadar yapılan çalışmalar araştırmalar ve incelemeler sınırlı sayıdadır. 2024 yılında Samsun Müzesi başkanlığında ve Ondokuz Mayıs Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Arkeoloji Bölümü öğretim üyesi Doç. Dr. Kasım Oyarçin'in bilimsel sorumluluğunda bir ekip tarafından kalede arkeolojik kazılara ve restorasyon-konservasyon, çevre düzenlemesi çalışmalarına başlanmıştır.
Linkler: Instagram
